So‘nggi yillarda Shinjonning Xutan okrugidagi Lop uyezdida atlas yaratish va uni bo‘yash san’atini saqlab qolish va rivojlantirish bilan shug‘ullanuvchi ko‘plab ustalar yetishib chiqdi. Ular orasida O‘tulaboshqon qishlog‘idan Azigul Davlat alohida ajralib turadi.
1990-yilda tug‘ilgan Azigul bolaligidan bu matoga yangi hayot baxsh etishni, milliy muhitni zamonaviy moda yo‘nalishlari bilan uyg‘unlashtirgan kiyimlar yaratishni, atlasning go‘zalligi butun dunyo bo‘ylab odamlar qalbini zabt etishini orzu qilgan.
Atlas uyg‘ur ayollarining sevimli matosi bo‘lib, uni bahorgi yangilanishni ifodalovchi "kakku qanotidagi gullar" deb atashadi. U tugunli bo‘yash texnologiyasi bo‘yicha qo‘lda tayyorlangan bo‘lib, yuqori badiiy qiymatga ega. 2008-yilda atlas to‘qish va bo‘yash mahorati milliy miqyosda Xitoyning ikkinchi nomoddiy madaniy merosi ro‘yxatiga kiritildi.
Hunarmandchilikdagi dastlabki qadamlar
Oilaviy an’analardan ilhomlangan Azigul tikuvchilik muhitida voyaga yetdi. "Ota-onam kabi tikuvchi bo‘lishni orzu qilardim," - deb eslaydi u.
Qiz 18 yoshida ota-onasidan tikuvchilikni o‘rgana boshlagan. Ko‘plab matolar orasida uning yuragini atlas zabt etdi. U tajribali ustalar rahbarligida ip yigirish va bo‘yashdan tortib dizayn va bichishgacha bo‘lgan nozik hunarmandchilik sirlarini o‘zlashtirib, bu noyob material dunyosiga tobora chuqurroq kirib bordi.
Yangi dizayn elementlari
Ish jarayonida Azigul atlasdan tikilgan kiyimlar chiroyli bo‘lishiga qaramay, uning an’anaviy uslublari har doim ham zamonaviy hayotga mos kelmasligini payqadi.
"Yoshlarni qiziqtirish uchun dizaynga yangi elementlar qo‘shishga qaror qildim," - deydi u. Moda yo‘nalishlarini o‘rganish va ko‘rgazmalarga tashrif buyurish orqali Azigul klassik naqshlarni minimal bichim bilan uyg‘unlashtirish usullarini izladi. U atlasning yumshoqligi va nafisligi ixcham shakllarni uyg‘un ravishda to‘ldirib, an’analar va moda uyg‘unlashgan betakror obrazlarni yaratishini aniqladi.
Azigul Pekin, Xanchjou va Guanchjoudagi dizayn seminarlarida qatnashdi, taniqli modelyerlardan tajriba orttirdi va turli hududlarning madaniy xususiyatlarini o‘rgandi. Natijada, u milliy jozibani saqlab qolgan, ammo zamonaviy ko‘rinishga ega bo‘lgan tsipao ko‘ylaklari, kostyumlar va atlas elementlari bilan to‘y liboslari to‘plamlarini yaratdi.
Azigul o‘z asarlarini hamqishloqlariga taqdim etganida, ular hayratda qolishdi: atlas yangi ranglar bilan jilvalanib, zamonaviy qiyofa kasb etdi.
Orzu yo‘li
2016-yilda Azigul an’anaviy to‘qimachilikni rivojlantirish uchun hamfikrlar jamoasini to‘plab, o‘z kompaniyasini tashkil etdi.
Uning ustaxonasi ijodiy laboratoriyani eslatadi: devorlar nozik qalam chizmalaridan tortib yorqin raqamli maketlargacha bo‘lgan eskizlar bilan bezatilgan. Manekendagi tayyor kiyimlar ko‘zni qamashtiradi: akvarel kabi ranglar silliq o‘tadigan ko‘ylaklar atlasning yaltiroqligi va tuzilishini saqlab qoladi, ammo zamonaviy san’at asarlari kabi ko‘rinadi.
"Bu ko‘ylakni ayniqsa yosh qizlar yaxshi ko‘rishadi," - deya Azigul jilmayib, klassik mato yangi uslubda jonlangan yengil libosni ko‘rsatadi.
Hunarmandning ishlari shuhrati Shinjondan tashqariga ham tarqaldi. Butun mamlakat bo‘ylab buyurtmalar kela boshladi va odamlar uning kolleksiyasidan kiyim-kechak sotib olish uchun ataylab Urumchiga uchib kelishdi.
Azigul modellarini yanada o‘ziga xosroq qilishga intilib, o‘rganishda, moda namoyishlarida ishtirok etishda va hamkasblari bilan tajriba almashishda davom etmoqda.
"Men atlas o‘tmish va kelajak o‘rtasida ko‘prik bo‘lishini, uning go‘zalligi bugungi hayotga kirib borishini orzu qilaman," - deydi u.
Va uning asarlariga bo‘lgan hayratni ko‘rib, bu orzu allaqachon amalga oshayotgandek tuyuladi.